این اولین بار است که دانشمندان حیوانی را یافته اند که بدون داشتن مغز و سیستم عصبی مرکزی قادر به خوابیدن است.
کاسیوپیا (Cassiopea)، نوع جالبی از عروس های دریایی است. این آبزی، به “عروس دریایی برعکس” نیز معروف است. برای کاسیوپیا، در آب های گرم زندگی می کند و از سرش مثل یک لیوان بادکش برای چسبیدن به کف دریا استفاده می کند. شکل برعکس این عروس دریایی به او کمک می کند که قسمت پایینی بدنش به سمت خورشید باشد تا بتواند فتوسنتز کند. کاسیوپیا در طبیعت، به ندرت تنها یافت می شود.
کاسیوپیا مانند سایر عروس های دریایی سیستم عصبی مرکزی و مغز ندارد. با این حال کاشف به عمل آمده است که او در دوره های مشخصی می خوابد. محققان در موسسه تکنولوژی کالیفرنیا، شواهدی را یافته اند که عروس دریایی کاسیوپیا قادر به خوابیدن است. این اولین مثال از خوابیدن در میان حیوانات بدون مغز است.
عروس دریایی مذکور، کل روز برای گرفتن و خوردن زوپلانکتون ها می تپد. محققان متوجه شدند که تپش ها در طول شب بسیار آرام تر است. انداختن غذا در آب باعث حرکت عروس های دریایی می شد پس معلوم شد که این وضع کما یا فلج نیست، بلکه نشانه ای از خواب است. محققان متوجه شدند که اگر کاسیوپیا را از خواب در طول شب بازدارند، او در روز بعد نشانه ای از گیجی و خستگی بروز می دهد.
با وجود که انسان ها انرژی فراوانی صرف دور زدن خواب می کنند، تمامی مهره داران شناخته شده به این فرآِند برای زنده ماندن نیاز دارند. این که چرا حیوانات می خوابند، هنوز یک راز باقی مانده است. قانع کننده ترین جوابی که دانشمندان می دهند این است که خواب، یک نوع فرآیند طبقه بندی مجدد اطلاعات در مغز است. یعنی اطلاعات لازم نگه داری و مرتب می شوند و اطلاعات نالازم از حافظه دور ریخته می شوند. هم چنین این احتمال می رود که مغز خود را از مواد شمیایی زائدی که در طول بیداری در آن جمع شده است می زداید.
تحقیقات جدید در مورد عروس دریایی، سوالاتی برانگیخته است. این که عروس دریایی که فاقد مغز است و دارای شبکه ای از عصب هاست، پس خواب چه فایده ای برای آن دارد؟
تحقیقاتی که راجع به آن حرف زدیم، 31 شهریور ماه امسال منتشر شده است. یکی از محققان می گوید: “حتی یک حیوانی مثل عروس دریایی که از نظر تکاملی نسبت به انسان ها دور است، به یک حالت خواب نیاز دارد.”